وسواس چیست؟ انواع وسواس‌های فکری و عملی و درمان آن‌ها

Wiki Article

وسواس یک وضعیت روانی است که با افکار تکراری و ناخودآگاه همراه است و می‌تواند به‌شدت زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت روانی که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند، می‌تواند بر ارتباطات اجتماعی، عملکرد شغلی فرد و کیفیت زندگی او تأثیر بگذارد. وسواس فکری، ایده‌ها یا تکانه‌های مداوم و اغلب مزاحم هستند. اکثر مردم می‌دانند که وسواس‌هایشان بیش‌ازحد است؛ اما نمی‌توانند آن‌ها را کنترل کنند یا دست‌کم این‌طور فکر می‌کنند که توانایی کنترل آن‌ها را ندارند. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک مراجعه کنید.

از آنجایی که این اخلال‌ها ناخواسته و آزاردهنده هستند، معمولاً باعث اضطراب می‌شوند. این مقاله در مورد وسواس، از جمله انواع، علل، روش‌های مقابله و گزینه‌های درمانی بحث خواهیم کرد. با ما همره باشید.

وسواس چیست؟


وسواس یک وضعیت ذهنی است که با تکرار فکرهای ناخواسته و نگران‌کننده همراه است که به افراد احساس استرس و ناامنی می‌دهد. OCD ممکن است در افراد به‌صورت فکری یا عملی ظاهر شود. وسواس فکری افکار، تصاویر و تکانه‌هایی هستند که به‌صورت مرتب، خارج از کنترل و علی‌رغم میل باطنی در ذهن فرد تکرار می‌شوند. به‌عنوان مثال حالتی را تصور کنید که فرد مدام فکر می‌کند دستانش آلوده است و برای رفع آلودگی، آن‌ها را مدام می‌شوید.

وسواس فکری، اصرار یا تصاویر ذهنی مکرر است که مزاحم و ناخواسته هستند. OCD فرد را بسیار مضطرب می‌کند و فرد برای تسکین این اضطراب، به اجبار کارهایی را انجام می‌دهد. اجبارها تشریفات یا رفتارهایی هستند که به‌طور موقت ناراحتی فرد را در مورد یک حرکت یا فکر ناخواسته خنثی می‌کنند. افراد مبتلا به OCD ممکن است وسواس، اجبار یا هر دو را داشته باشند.

اکثر مردم درجاتی از علائم وسواسی مانند افکار مزاحم را در مقطعی از زندگی خود تجربه می‌کنند. افکار مکرر و ناخواسته به‌ویژه در مواقع استرس رایج هستند. با این حال، اکثر افرادی که گاه‌به‌گاه افکار مزاحم دارند، دچار OCD نمی‌شوند.

افراد مبتلا با انجام یک عمل خاص، مانند شستن دست‌ها، چک کردن (درها، قفل‌ها، اجاق‌ها و غیره)، شمردن یا پرسیدن سؤالات تکراری، به دنبال کاهش تنش درونی خود هستند.

وسواس‌ها معمولاً در کنار موضوعات خاص اضطراب‌آور، مانند ترس از آسیب، بیماری و بدشانسی و همچنین چیزهای نامناسب یا اشتباه قرار می‌گیرند. همه وسواس‌ها می‌توانند باعث ناراحتی عاطفی قابل توجهی شوند، عزت‌نفس شما را کاهش دهند و در توانایی شما برای عملکرد عادی در روابط، کار یا مدرسه اختلال ایجاد کنند.

ریشه وسواس چیست؟


وسواس‌ها معمولاً هیچ دلیل ریشه‌ای واحدی ندارند و ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی هستند:

ریشه وسواس چیست؟


شدت وسواس


میزان گرایش فرد به افکار یا اعمال وسواسی متفاوت است. اگر شخص ساعات زیادی از زمان خود را به افکار یا اعمال وسواسی اختصاص دهد، به OCD فکری یا عملی شدید دچار است. به‌عنوان مثال، اگر کسی بیش از ۲ ساعت برای حمام رفتن صرف کند، احتمالاً درگیر OCD شدید است. معیار شدت وسواس فکری، میزان اختلالی است که وسواس در زندگی روزمره افراد ایجاد کرده است.



نوشته های مشابه





  • راه های مقابله با استرس قبل از مسابقه

    راه های مقابله با استرس قبل از مسابقه



  • بهترین داروهای ضد استرس و ضد اضطراب

    بهترین داروهای ضد استرس و ضد اضطراب






انواع وسواس


انواع OCD در حالت کلی به دو دسته بزرگ فکری و عملی تقسیم می‌شوند. برای آشنایی بیشتر و بهتر با انواع OCD، در ادامه با مثال‌هایی برای این نوع رفتارها آشنا خواهیم شد:

OCD‌های فکری شایع


در ادامه به برخی از وسواس‌های فکری شایع پرداخته شده است:

۱. وسواس آلودگی و وسواس نجس و پاکی



۲. نگرانی درباره از دست دادن کنترل خود



۳. نگرانی درباره آسیب زدن به دیگران



۴. وسواس‌های مرتبط با کمال‌گرایی



۵. وسواس جنسی



انواع وسواس

 

۶. وسواس‌های مذهبی



۷. وسواس‌های دیگر



وسواس‌های عملی شایع


این نوع اختلال به انجام عملیات خاص یا افکاری منجر می‌شود که افراد برای کاهش اضطراب خود دست به انجام آن‌ها می‌زنند. در زیر، با انواع OCD عملی رایج آشنا می‌شوید:

۱. وسواس شستشو



۲. وسواس چک کردن



۳. وسواس تکرار



۴. وسواس‌های عملی ذهنی



۵. وسواس‌های عملی دیگر



تست وسواس فکری


تست وسواس فکری برای تشخیص OCD توسط متخصصان حوزه روان‌شناسی یا روان‌پزشکی اجرا می‌شود. این تست‌ها معمولاً به‌صورت مصاحبه، پرسشنامه‌ها یا مشاهده رفتارها صورت می‌گیرند. در ادامه شما را با یک سری سؤالات نمونه وسواس فکری مورد استفاده در این اختلال، آشنا می‌کنیم:

۱. آیا شما افکار تکراری دارید که نمی‌توانید از ذهن خود دور کنید؟

۲. آیا افکار شما به‌شدت ناخوشایند و اضطراب‌آور هستند؟

۳. آیا احساس می‌کنید که باید به‌صورت مکرر برخی از اعمال را انجام دهید تا از افکار ناخوشایند خود خلاص شوید؟

۴. آیا احساس می‌کنید که اگر اعمال خاصی را انجام ندهید، چیزی بدی اتفاق می‌افتد؟

۵. آیا افکار شما به‌شدت واقع‌گرا یا بیش‌ازحد نگران‌کننده هستند؟

۶. آیا افکار شما به‌صورت پیوسته و مداوم در ذهن شما حضور دارند و نمی‌توانید از آن‌ها دوری کنید؟

۷. آیا احساس می‌کنید که اعمال خود را به‌دلیل وسواس فکری انجام می‌دهید؟

۸. آیا وسواس فکری بر کیفیت زندگی روزمره شما تأثیر گذاشته است؟

همچنین تست‌های آنلاین بسیاری وجود دارند که درصد و سطح OCD شما را با انجام دادن آزمون‌ها و پرسیدن سؤالاتی، اندازه می‌گیرند.

درمان وسواس فکری


درمان OCD معمولاً شامل ترکیب مداخلات روان‌پزشکی و روان‌شناختی است. در زیر توضیحاتی در مورد رویکردهای مختلف درمان وسواس فکری آورده شده است:
درمان وسواس فکری

درمان وسواس عملی


ممکن است احساس کنید که doctor-yab وسواس‌ها از کنترل شما خارج هستند؛ اما راه‌های زیادی برای مقابله با این حالات وجود دارد:

درمان قطعی وسواس


در ادامه با روش‌های درمان قطعی این اختلال آشنا می‌شویم:

درمان رفتاری-شناختی (CBT)


ابتدا فرد با کمک تخصصی تری‌ترها و روان‌شناسان، وسواس‌ها و افکار تکراری خود را شناسایی و توصیف می‌کند. سپس افراد آموزش می‌بینند چگونه با افکار تکراری برخورد کرده و از آن‌ها دور شوند.

درمان الکتروکنولوژیک


استفاده از تکنولوژی‌های الکترونیکی مانند تحریک مغناطیسی تکراری (rTMS) به‌عنوان یکی از روش‌های جدید درمان OCD مطرح است.

مشاوره روان‌پزشکی


جلسات مشاوره و پشتیبانی از روان‌پزشکان و روان‌شناسان می‌تواند به فرد کمک کند تا با چالش‌های ذهنی خود بهتر کنار بیاید.

دارو


مصرف داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب در برخی موارد می‌تواند به کنترل نشانه‌های OCD کمک کند. دسته‌ای از داروهای شناخته‌شده به‌عنوان مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، می‌توانند در درمان OCD نیز مؤثر باشند.

دوز SSRI مورد استفاده برای درمان OCD اغلب بالاتر از دوز مورد استفاده برای درمان افسردگی است. طول درمان معمولاً شش تا دوازده هفته یا بیشتر طول می‌کشد تا نتایج کاملاً قابل مشاهده باشد. بیماران با علائم OCD خفیف تا متوسط بسته به ترجیح بیمار و توانایی‌های شناختی و سطح بینش وی، معمولاً با CBT یا دارو درمان می‌شوند. بهترین درمان OCD ترکیبی از CBT و SSRI است، به‌خصوص اگر علائم OCD شدید باشد.

درمان جراحی مغز و اعصاب


درمان جراحی مغز و اعصاب

 

برخی از مطالعات نشان می‌دهند که روش جراحی کپسولوتومی‌شکمی‌گاما، می‌تواند برای بیمارانی که به درمان‌های معمولی پاسخ نمی‌دهند و آسیب‌دیده‌اند، مؤثر باشد. این روش به‌دلیل تهاجمی‌بودن، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با تحریک عمیق عصبی به کمک یک دستگاه کاشته‌شده در مغز انجام می‌شود.

سخن پایانی


در این مقاله سعی کردیم شما را با مفهوم وسواس و انواع آن آشنا کنیم. اگر هر یک علائم بالا را در رفتارها و افکار فرد مشاهده می‌کنید، بهتر است هرچه سریع‌تر وی را با روش‌های ذکرشده، تحت درمان قرار دهید تا نتایج بهتری حاصل شود.

Report this wiki page